Dag 20 - Lake Victoria

Dag 20 – Donderdag 7 februari 2013 – Lake Victoria

Heel goed geslapen deze nacht. Nog even liggen nadenken over de beestjes die ik gisterenochtend aan mijn boomhuttent gezien had. Het konden geen mangoesten zijn want ze hadden geen staart. Nu blijkt dat het ook geen marmotten kunnen zijn, want dat zou niet voorkomen in Uganda. Soit... ik weet het niet wat het was. Ik zal het moeten opzoeken in mijn boek als ik thuiskom in Europa.

Ook heb ik nog zitten denken aan die prachtige Ankole runderen die we gisteren gezien hebben. Ik geef jullie nog wat extra informatie over deze mooie dieren.
Ankole runderen:
Over de herkomst van het Ankolevolk is weinig bekend. Ankole’s zijn nomaden, al eeuwenlang in een groot gebied, waaronder Zuidwest-Uganda, rondtrekkend. Ze hebben een Bantoe achtergrond en de in opspraak zijnde Tutsi- en Hutuvolkeren uit Rwanda en Burundi zijn nauw aan hen verwant. Er is een belangrijk verschil: de Ankole leven monogaam, echter meer uit economische overwegingen dan uit overtuiging. De band tussen de Ankole en hun vee is bijzonder nauw. Beter dan enig ander volk verzorgt de Ankole zijn veestapel. Een rund heeft ook, zeer opmerkelijk, een naam. Sterker nog: de runderen kennen hun naam en herkennen de stem van hun meester. Omgekeerd kent elke Ankole zijn koeien, hun hebbelijkheden en hun nukken. Het vee wordt met respect behandeld en u zult nooit een Ankole een rund zien slaan om deze tot spoed te manen of hem bij de kudde terug te brengen. Om de dood van een rund wordt gerouwd. Bij het huwelijk wordt de bruidsschat gevormd door runderen, in aantal afhankelijk van de welstand van de familie van de aanstaande bruidegom en van zijn gevoelens ten opzichte van de bruid van zijn keuze.
De runderen vormen een opvallende verschijning in het landschap. Hun geweldige gebogen hoorns kunnen gemakkelijk meer dan een meter lang worden. Hun vlees wordt alom geroemd. Studies hebben uitgewezen dat het vlees van een Ankolerund wereldwijd minder vet en minder cholestorol bevat dan die van enig ander rund.
Het vee is weinig gevoelig voor weersomstandigheden. Andere proeven wezen uit dat het vee, letterlijk en figuurlijk, niet warm of koud wordt van temperaturen tussen 35 graden Celsius onder nul tot 35 graden Celsius boven nul. Dat verklaart misschien het feit dat de geschiedenis van het rund teruggaat tot 15000 voor Christus. Het groeit ook onder alle omstandigheden. Tijdens dezelfde proeven bleek dat bij het jonge vee het gewicht, ongeacht de omstandigheden waaronder het leefde en het aanvangsgewicht, binnen een halfjaar verdubbelde.
De kudde is het eigendom van de gehele familie. De jongens uit die familie zijn belast met het toezicht op het vee.

Gisterenavond ben ik heel laat gaan slapen, maar gelukkig kan ik deze ochtend een beetje langer uitslapen want we vertrekken pas tegen 10 uur naar de boot die ons via het Victoria meer naar een schiereilandje zal brengen. Maar uit pure gewoonte word ik toch weeral vroeg wakker. Tijd dus genoeg om wat te lezen en te genieten van het mooie balkon met zicht op Kampala en het Victoria meer. Uiteindelijk komt onze chauffeur een half uur te laat en kunnen we pas om 10.30 vertrekken naar de boot. Een paar mensen uit ons groepje werden wat zenuwachtig omdat ze moesten wachten op de chauffeurs. Zelf had ik daar geen last van daar ik na 4 jaar in Sicilië te hebben gewoond, al wat gewoon ben om steeds maar te moeten wachten op ‘te-laat-komende Italianen’. Sicilië is daarom ook toch wel een beetje meer Afrika dan Europa vind ik. En daarbij... de chauffeur is al 3 weken met ons op stap, dus die zal gisterenavond wel blij geweest zijn eindelijk terug bij zijn vrouw en kinderen te zijn, dus dat extra half uurtje was hem door mij erg gegund... En trouwens, vandaag is een rustdag, dus laten we het dan ook rustig aandoen, niet?

Tijdens de tocht op het meer geniet ik van de otters die rond ons bootje aan het zwemmen zijn, of zeg ik beter ‘aan het spelen zijn...’.

Extra informatie over het Victoria meer: (Lake Victoria)
Omgeven door Kenia, Uganda en Tanzania ligt, op ruim 1100 meter hoogte, Afrika’s grootste meer. Na het Titicacameer, op de grens van Peru en Bolivia in Zuid-Amerika, het grootste zoetwaterreservoir ter wereld. Met z’n 68800 km² is Lake Victoria bijna net zo groot als België en Nederland tezamen. De verdamping van het grote wateroppervlak zorgt voor overvloedige regenval in de kuststreken van het meer waardoor deze tot de vruchtbaarste van Afrika behoren. Op z’n diepst is het ongeveer 75 meter en het bevat vele eilanden. De bevolking in de aangrenzende gebieden leeft van de visvangst, het meer herbergt een onvoorstelbare hoeveelheid vis in grote verscheidenheid.
De bekendste vis is de nijlbaars, waarvan het gewicht kan oplopen tot wel 250 kilo. Deze werd in de jaren vijftig van de 20° eeuw opnieuw geïntroduceerd om de welvaart van de vissers te verhogen en een zekere voedselreserve te kweken. Helaas, de bevolking (de potentiële afnemers), vinden de vis niet lekker en hebben moeite om hem te stomen. Drogen in de zon, een gebruikelijke manier om vis te conserveren in Afrika, is met zo’n grote vis al helemaal onmogelijk. De nijlbaars heeft nauwelijks natuurlijke vijanden of het zou de krokodil moeten zijn maar de stand daarvan gaat in het meer met sprongen achteruit. Evengoed, meer dan 80 % van de gevangen vis in Lake Victoria is de nijlbaars en de consumptie en de export ervan worden dan ook voortdurend gestimuleerd. Men is niet aan het meer geweest als men geen nijlbaars gegeten heeft, een smakelijke hap overigens. Om dezelfde reden wordt de sportvisserij steeds belangrijker.
In het meer wordt ook veel tilapia gevangen welke hoofdzakelijk wordt gebruikt voor lokale consumptie. Een bijzonder vreemde kostganger in het water is de longvis. Het woord zegt het al, de vis haalt adem via een longensysteem waar een andere vis dit door kieuwen doet. Men zegt dat dit door de tijd is geëvolueerd, het geslacht zou al meer dan 300 miljoen jaren oud zijn. Het Mambavolk, de oorspronkelijke bewoners van het gebied nabij Entebbe, wordt ook wel Longvisvolk genoemd.
De vegetatie rond het meer is uitbundig, op de drassige ondergrond komen veel rietsoorten voor en er groeit metershoge papyrus. Een bedreiging voor het meer wordt gevormd door de steeds vaker en steeds uitbundiger groeiende waterhyacint. Wanneer ze bloeien vormen ze een geweldig en prachtig bloemtapijt op het meer, het gevaar dat ze ooit verantwoordelijk zullen zijn voor het dichtslibben van belangrijke havenplaatsen langs het meer, is niet denkbeeldig.
Als gevolg van de aanwezigheid van de bilharzialarve kan in het meer niet gezwommen worden en het is dus ook gevaarlijk om blootsvoets door het vaak drassige land eromheen te lopen. In het meer ligt voor Uganda belangrijke Ssese eilandengroep. Er bevinden zich overigens nog honderden andere eilanden(jes).

Eens aangekomen op het schiereilandje, word ik overwelmd door de schoonheid ervan. Ook hier opnieuw een prachtige tuin met ongelooflijk veel soorten vogels. Ik zie Luc zijn ogen al glunderen.
We leggen aan bij een prachtig privéstrandje waar heel wat verschillende strandlopertjes te zien zijn. Ook zitten er wat aapjes in de bomen. Dus het wordt weer opletten dat zij niet binnengeraken in de bungalows. Bij aankomst blijkt dat er een kamer teweinig is om de hele groep te huisvesten. De gids kijkt me al aan met vragende ogen. Want als enige echte single in de groep hoopt hij dat ik akkoord zou gaan om in een soort tenthut of iets in die aard te slapen in plaats van in een luxe bungalow. Voor mij is dit geen probleem, want luxe heb ik hier al in overvloed gekregen op deze reis. Maar 2 van mijn reisgenoten zouden eigenlijk liever vanavond terug in Kampala in de Cassia lodge gaan slapen daar zij morgenochtend al heel vroeg willen vertrekken voor hun reis naar het Noorden van Uganda. Dus vragen ze me om deze omruil te weigeren zodanig dat zij naar het andere hotel zouden mogen verhuizen. Onze gids Jan pleegt een paar telefoontjes en hop... alles is weeral geregeld en iedereen tevreden. Zo beland ik dan toch in de mooie bungalow.

Ook hier worden we heel vriendelijk verwelkomd door een Duits gezin die deze lodges pas sinds 2008 gebouwd hebben en hier hun leven hebben opgebouwd. De keuken is voortreffelijk en opnieuw worden we veel te veel verwend met lekker eten. Voor mij, met mijn klein maagje, is het zoals steeds veel te veel eten!
Na de maaltijd krijgen we plots een hevig onweder, een typisch exotische regenbui veronderstel ik. Ik kijk verontrust naar buiten, want zonet zijn onze reisgenoten Wilfried en Mia vertrokken met het bootje richting Kampala. Ik zie de bliksemschichten naar beneden komen en zou nu niet graag in hun plaats zijn om zo midden op het meer op een klein smal bootje te varen. Hopelijk komen ze goed aan. Er zit niets anders op om tijdens deze rustnamiddag dan maar nog wat verder te schrijven aan mijn reisverslagen en probeer ik ook wat orde te steken in de vele foto's die ik hier al gemaakt heb. Maar net zo snel als het onweder opgekomen is, is het ook weer voorbij en kan ik snel weer genieten van deze prachtige tuin. Zo heb ik nu eindelijk wat tijd om me eens aan het zwembad te installeren met een boek. Want heel dikwijls hadden de lodges op deze reis zwembaden maar had ik teveel andere zaken te bekijken dan rondjes zwemmen. Vandaag lees ik een beetje in de 2 boeken die ik gekocht heb aan Els De Temmerman. Ik laat jullie een stukje meelezen...

“Daar ligt hij op de weg. Naakt. Levenloos. Als een stuk aangeschoten wild. Een dode rebel. Plots voel ik geen angst meer voor ‘de vijand’. Dit had één van onze kinderen kunnen zijn. Het was één van onze kinderen! Ontvoerd. Gefolterd. Gehersenspoeld. Gedwongen te plunderen en te doden om te overleven.” (uit “En toen moest ik mijn broer doodbijten”)

“En toen moest ik mijn broer doodbijten” is het aangrijpende dagboek van Els De Temmerman over twee jaar leven en werken met ex-kindsoldaten in een opvangcentrum in Lira, Noord-Oeganda. Het boek beschrijft de moeizame pogingen om de zwaar gehavende kindsoldaten opnieuw te integreren in de samenleving en de frustrerende strijd om een einde te maken aan deze extreme vorm van kindermisbruik. Tegelijk is het een boeiende zoektocht naar het wezen van het Kwaad. Het boek graaft in de psychologie en motieven van de internationaal gezochte rebellenleider Joseph Kony, via interviews met zijn moeder, zijn broer, zijn topcommandanten, een klasgenoot en zijn favoriete seksslavin. “En toen moest ik mijn broer doodbijten” geeft bovenal een dieper inzicht in de vicieuze cirkel van armoede en geweld in Afrika, de dilemma’s van de hulpverlening en het zelfbestendigende karakter van oorlog.

Het andere boek die ik graag van haar wil lezen is: “De meisjes van Aboke”. Ik heb dit boek in het engels gekocht, zo kan ik ook nog eens mijn engels wat bijschaven.

“De meisjes van Aboke; kindsoldaten in Noord-Oeganda” door Els De Temmerman.
Het boek is ook verkrijgbaar in het engels, italiaans, frans en spaans.
In het engels: “Aboke Girls; children abducted in northern Uganda” by Els De Temmerman.
“Aboke Girls” is a true story. On 9 October 1996, a hundred and thirty nine girls, between twelve and fifteen-years-old, were abducted from St.Mary’s College, Aboke, one of the better schools in northern Uganda. In an act of extraordinary courage, Sister Rachele, the Italian deputy headmistress, followed the abductors. Her jouney took her to the Lord’s Resistance Army, one of the most cruel guerrilla armies in the world, led by the religious fanatic Joseph Kony. She secured the release of the majority of her girls, but she had to leave behind thirty.
What happened to the thirty remaining girls, and what happened to thousands of other children who disappeared from their homes and schools in northern Uganda since the emergence of the Lord’s Resistance Army? What is the matter with Joseph Kony? Why is he killing his own people? And what has the Bible to do with all this?
In this book, journalist Els De Temmerman reconstructs the journey of two Aboke girls who managed to escape from the Lord’s Resistance Army. She also tells the story of one of the abductors, a fourteen-year-old boy who was part of Kony’s elite troops. And she describes Sister Rachele’s tireless search for her missing pupils. This was a search that brought her to the highest political and religious authorities, from Pope John Paul II and Kofi Annan to the presidents of Uganda, Sudan and South Africa.
“Aboke Girls” is a sharp protest against the use of children in armed conflict. It is a reality which, at the beginning of this new millennium, is more topical than ever.

Els De Temmerman (Belgium, 1962) was Africa correspondent for “de Volkskrant” (Dutch daily) and the Belgium Radio and Television between 1992 and 1996, based in Kenya and Uganda. Between 1997 and 1999, she was Africa correspondent for “De Morgen” (Belgian daily), based in South Africa. She is the author of “The dead are alive: Rwanda”, “an eyewitness”, “Africa: Continent in Motion” and “The Horn of Agony: Sudan, Ethiopia, Somalia”. She has won several prizes, including the Prize of the Dutch Newspaper Press in 1995. Currently, she is the editor of the New Vision, Uganda’s leading English daily newspaper.

“No book perhaps best captures the LRA’s atrocities as “Aboke Girls”… harrowing tales of the captives, grisly details of children forced to kill but above all it is a story of determination and courage of Sr Rachelle.” – The Weekly Observer

Na de fijne relaxnamiddag aan het zwembad is het alweer etenstijd. Maar deze keer zijn we met een heel klein groepje. Het doet raar dat Wilfried en Mia er niet meer bij zijn. Ik had eigenlijk wel nog graag met hen verder gereisd tot helemaal in het Noorden van Uganda, waar er ook een heel mooi Nationaal park schijnt te zijn. Het Kidepo Valley N.P. Onderweg zullen zij ook de neushoorns kunnen gaan zien in het Rhino Sanctuary N.P. Ik ben benieuwd om achteraf hun reisverhalen te vernemen van dit extra weekje in Uganda. En nu tijd om te gaan slapen...

Maar midden de nacht word ik wakker door een nachtmerrie. In mijn droom zit ik naast mijn vriendin die zit te huilen. Ik probeer haar te troosten. Ik herinner me niet alles haarfijn van mijn droom maar het is me duidelijk dat er iets aan de hand is met mijn vrienden. Het is tijdens het etentje met vrienden die gepland is voor komende zondag, de dag dat ik terug thuiskom in Brussel. Na deze nachtmerrie kan ik maar niet meer in slaap geraken. Ik zit de hele tijd te tobben wat er wel aan de hand kan zijn, en over wie van mijn vrienden dit gaat. Plots bedenk ik dat ik ooit een heel nare nachtmerrie gehad heb indertijd over mijn ex-echtgenoot die een auto-ongeval gehad had. En een uur na mijn droom rinkelde ’s nachts de telefoon. Het was mijn ex-man die in paniek ons opbelde om om hulp te vragen nadat hij een auto-ongeval had gehad. Misschien heb ik deze nacht wel weer zo’n voorspellende droom??? Ik ben nu helemaal niet meer op mijn gemak, beseffende dat mijn ex-man momenteel in Nederland op trip is en dus wel heel veel autobaan moet afleggen. Ik schrijf hem vlug een smsje, met de woorden ‘voorzichtig aan op jullie reisje’... Plots, als het smsje verstuurd is, besef ik dat we eigenlijk nog steeds midden de nacht zijn en dat het in Nederland nu zelfs nog 2 uren vroeger is. Oei, hopelijk heb ik hem nu niet midden de nacht wakkergemaakt. Rare ex-vrouw zal die daar nu wel denken! Ik probeer toch nog even opnieuw in slaap te geraken en sus mezelf met het feit dat dit maar een droom was en ik dus niet ongerust meer hoef te zijn.

Mijn logeeradres: Lagoon Resort op een schiereilandje aan het Victoriameer.
Uitgebaat door een Duits gezin die hier in 2008 gestart zijn met deze prachtige lodge.
www.ug-lagoonresort.com